Je voelt de kneuterigheid van de bureaucratie waar bediende van Hamme mee te maken kreeg in het huishoudtoestellenbedrijf waar hij voor werkte. Met combattant idealisme de zorgzame welvaartsstaat onder de loep nemend, ons willen behoeden voor de mogelijke gevolgen. Van Hamme en Griffo kaarten interessante thema's aan die zelfs twintig, dertig jaar na datum als gevaarlijk realistisch mogen beschouwd worden. Alleen al de visie op de universele chip (een soort kredietkaart/paspoort) die je volledige identiteit bevat. Wat als deze door een toeval gewist wordt? Wat blijft er dan van je identiteit over?Toch vraag je je af hoe de schrijver nu zo'n boodschap zou interpreteren? Zelf een begunstigde van de financiële welvaartsstaat met een comfortabele bankrekening achter de hand en zich eventueel zorgeloos kunnen afschermend van eventuele identiteitsloze sujetten. Je vraagt je af hoe idealistisch de auteur nu is in een omgeving waar gelijkheid geldt voor wie met biljetten kan strooien.
In 2000 miste Dupuis de boot om de reeds lang uitverkochte losse delen van S.O.S. Geluk integraal in het Nederlands uit te geven. Tien jaar later doen ze het toch, gelukkig maar. Net als Bilals beginwerk qua grafiek gedateerd (een herinkleuring zou de strip aanzienlijk ten goede komen) en ook inhoudelijk lijken heel wat zaken niet meer van deze tijd, hoewel je merkt dat de rechtsstaat toch die richting uit evolueert. Met S.O.S. Geluk leveren van Hamme en Griffo een interessant pamflet af, een ideale voedingsbodem om tussen pot en pint te discussiëren over het lot van de maatschappij daar waar het individu nog steeds centraal staat. S.O.S. Geluk is géén meesterwerk, wel een beklijvend manifest dat vele jaren na datum vraagt om verdere uitdieping. Het toekomstbeeld dat van Hamme en Griffo schetsen is niet meteen de plek waartoe je wil behoren. Gedirigeerd vanuit een totalitair regime wordt alles gestructureerd, met een ogenschijnlijke vrijheid voor diens 'leden'. De sociale zorgstaat waartoe je behoort, biedt zogezegd onbeperkte mogelijkheden. Toch word je ge(d)acht zelf niet te veel na te denken, anders ben je valselijk op zoek naar een onbestaand geluk. De SOS-noodkreet die uitgeslaakt wordt door verschillende spelers geeft een onbehaaglijk gevoel. Vooral in de Gezondheid-episode voel je systematisch de vaste grond onder de voeten van de protagoniste wegglijden. Met beklijvende gevolgen. George Orwells Big Brother kijkt over je schouder mee. "In een maatschappij die zo is ingericht als de onze kan er geen plaats meer zijn voor individualisme. Om het anders te zeggen: vrijheid is een vorm van ketterij geworden, die in het belang van allen ontmoedigd moet worden!" Bah, vies!
Gek dat net Jean van Hamme met zo'n geëngageerde strip afkomt. "Lafheid, geweld en hypocrisie vormen evenzeer 'n deel van de menselijke ziel als tederheid en edelmoedigheid. Er niet over praten doet dat niet verdwijnen. Integendeel, je moet erover praten! Anders heeft onze roeping als schrijver geen zin meer!" In alle socio-culturele domeinen contesteren de auteurs de autoritaire aanpak van een regering die ten alle tijde de wil oplegt. En eens je -als goede burger- uit de netjes geordende rij stapt, ben je geklasseerd als subversief. Pas dan wordt het zaak om te kunnen overleven. Best wel beangstigend. Griffo's stijl is rauw en kil, van dat naturalistisch realisme dat Bilal hanteerde in Er was eens een voorbijganger. Niet verwonderlijk dat sommige personages en passages er letterlijk aan doen denken (plaat 13, kader 7 in het Bevolkingszekerheid-hoofdstuk en vijf pagina's verder de twee mannen, kader 4).
De losse maatschappijkritische draadjes die van Hamme aan het politieke plafond hing, knoopt de scenarist nu netjes aan elkaar. De verdwenen personages krijgen hun identiteit terug en leveren hoop af voor een betere toekomst. Het wenkende idealisme eist zijn plaats op en zorgt voor de noodzakelijke revolutie om dat totalitaire regime omver te werpen. Moralistisch vooruitstrevend. Wat je echter niet verwacht is van Hammes pessimistische balans bij het verdere verloop. Niet meteen opbeurend in een huidige welvaartsstaat vol vrijheden.
- Rode Ridder - Kleur 42 *½
- Rode Ridder - Zwartwit 42 *½
- S.O.S. Geluk - Deel 1 ***½
- S.O.S. Geluk - Deel 2 ***½
- S.O.S. Geluk - Deel 3 ***½
- S.O.S. Geluk - Integraal ****
Geen opmerkingen:
Een reactie posten