vrijdag 17 april 2009

Nausicaa versus de Aasgieren

Op het stripforum De Getekende Reep is iemand zo inventief geweest om forummers uit te dagen samen een ultieme stripbibliotheek samen te stellen. Een basislijst van 100 waarna door polls een nieuwe titel kan aangebracht worden om een andere eruit te kieperen.
Een beetje pijnlijk was het aanzien van de bijna eliminatie van Blueberry ten opzichte van XIII vorige week. Ga je gericht kijken naar specifieke episodes uit de reeksen, dan horen ze er beiden in thuis!
Van de week opperde iemand het gemis van De Aasgieren in de lijst en wou graag Nausicaa zien verdwijnen. En met de poll die duidelijk naar de verkeerde kant overhelt, was het dringend tijd om voor het eerst te reageren:

De stem van het volk is altijd interessant om te horen en het samenstellen van een ultieme stripbibliotheek is een schitterend initiatief. Wanneer het slechts verwordt tot een populariteitspoll dan schiet je de bal mis en kan je evengoed de reclamefolders van de uitgeverijen ter hand nemen.

Ik vraag me toch af wie hier stemt en of de stemming niet gemanipuleerd wordt.
Heeft iedereen daadwerkelijk Nausicaa gelezen? Wordt hier gekozen vanuit het standpunt, onbekend is onbemind? Durven de stille stemmers zich toch kenbaar te maken en hun beweegredenen door te geven?

Nausicaa is geen verkoopstopper, dus zie ik niet in dat zoveel 'stripliefhebbers' het daadwerkelijk gelezen hebben... Vandaar de bedenking dat eerder gevoelsmatig voor het gladde werk van Marini gekozen wordt (dat vaak wondermooi is).

Bovendien is de vergelijking onevenwichtig: Aasgieren is vier delen en afgesloten. Nausicaa is 7 delen én afgesloten, alleen dienen hiervan nog 3 delen te verschijnen.

Allereerst: De Aasgieren is gemakkelijke, amusante pulp. Slick, snel verteerbaar en zonder al te veel diepgang. Kortom heerlijk weglezend en mooi om naar te kijken met enkele weergaloze, filmische passages van Marini. Plaats dat echter naast De Ster van de woestijn en Gipsy, dan blijft er relatief weinig over. Zelfs de Schorpioen verdient beter dan de Aasgieren. Dit vierluik in een ultieme bibliotheek opnemen kan je vergelijken met de pulpvampierenfilm "Blade" te honoreren met een vermelding in de filmtop 100 aller tijden.

Ten tweede: Glénat heeft inderdaad de uitgave verkloot door te kiezen voor een sepia-uitvoering. Het haalt juist alle detail, of overschaduwt net alle detail, uit Miyazaki's werk. Maar kijk je over deze miskleun heen, dan merk je de finesse en de ontzettend dynamische, filmische beeldtaal van de artiest. Miyaziki is ragfijn en ontroerend en weet wel degelijk emotie te scheppen in het -ogenschijnlijk- frêle personage van Nausicaa en haar door verrotting verteerde wereld.

Mijn eerste kennismaking met de Engelse (poëzie-)bundels van VIZ eind jaren tachtig liet meteen een enorme indruk na. En al mag De Chninkel een paradepaardje zijn op het gebied van de ultieme fantasy (dé bijbel), met voldoende lef mag deze Nausicaa zelfs daarboven geplaatst worden. Het geheel weliswaar.
Uiteindelijk ga je de helft van de Chninkel nu toch ook niet beoordelen!

Blijft er 20 jaar later nog iets van mijn verheerlijkte beeld over na lezing van de Nederlandstalige versies?
Absoluut. Nausicaa één is een kluif om te doorworstelen, vergt behoorlijk wat inspanning en heeft inderdaad ietwat storende overgangen van sequenties die onlogisch geregisseerd lijken. Toch verbleken die met de groei van de reeks, net als Op zoek naar de tijdvogel (album 1 is relatief gewoon, om te eindigen met een sublieme climax), waarbij het de aanhouders zijn die zullen winnen. Nausicaa bloeit immers open bij deel twee en gaat op hetzelfde elan verder in deel 3. Dus doe al maar een ruimtepak aan, want je zal behoorlijk hoog in de stratosfeer belanden.

Wanneer je het ras van de Japanners oppervlakkig bekijkt, lijken die inderdaad op elkaar. Net als wij westerlingen voor hen als eenheidsworst door het leven gaan. Beweren dat "De tekenstijl is typisch manga-achtig" en "De manga tekenstijlen zitten allemaal op eenzelfde lijn" is een cliché dat alle vooroordelen ondersteunt. We hebben voorlopig ocharme een goeie twintigtal reeksen vertaald, echt representatief voor een heel Oosters medium is dat niet.
De manga is even divers als de Europese strip, alleen moet je de goodwill tonen om het onderscheid te maken of te willen zien. De viriliteit (Akira), de dynamiek (Berserk), het artistieke (Taniguchi), het strakke en geconstrueerde architecturale (2001 Nights), het poëtische (Nausicaa, Taniguchi), ... Zeg dus niet zo maar een manga tegen een manga.
En vooral niet tegen Nausicaa.
Nausicaa 1
Nausicaa 2
Nausicaa 3

Twee zaken tegenover elkaar plaatsen wanneer je slechts één van beiden compleet gelezen hebt, da's een spijtige zaak en getuigt niet van onbevooroordeeld pluralisme.
Oké, je hebt Nausicaa geprobeerd, je geraakt niet door de eerste heen, je hebt het afgeschreven.
Da's zeer jammer en jouw grote gemis.

Objectiviteit?
Die meerwaardezoekers zoals de N-liefhebbers bestempeld worden, da's overdreven. Nausicaa biedt, net als de Chninkel, een meerwaarde dankzij de intrinsieke boodschap.
De eco-inslag reeds gecreëerd mid jaren tachtig heeft nu nog steeds zijn impact en toont op een eigen manier hoe de mens de aarde verkloot heeft. Blijf je daar even afzijdig voor?

Nogmaals, wanneer nu al blijkt dat jullie één van de meest essentiële strips op wereldvlak niet in een ultieme bibliotheek kunnen opnemen, dan verliest deze bibliotheek meteen haar geloofwaardigheid.

Democratie. Zucht.

2 opmerkingen:

woelfie zei

Ik word er zowaar stil van.
Democratie heeft zijn prijs... maar moest dat nu net Nausicaä zijn?

Uiteraard, in een populariteitspoll tussen "Kroniek van een aangekondigde dood" en de laatste roman van Nicci French, zal deze laatste het met straatlengte voorsprong halen, maar uiteindelijk heeft Gabriel García Márquez wel de Nobelprijs voor literatuur gekregen.

Ik ga nu maar terug een goed boek ter hand nemen... Nausicaä deel 3.

Beauregard zei

En het ergste is, wanneer je nu met gedegen argumenten komt aandraven, je spreekt steeds voor de dovemansoren van de massa. Met steeds het pijnlijke fenomeen dat de kortzichtigheid het haalt van gedegen kennis.